4 grudnia każdego roku, na terenie Śląska - regionu wyjątkowego z wielu powodów - z wielkim rozmachem odbywają się obchody Barbórki, święta górniczego. Ta uroczystość, charakterystyczna dla zimowej atmosfery, przy dźwiękach muzyki orkiestr górniczych, łączy w sobie marsze, akty składania kwiatów oraz hołdowanie patronce górników - Świętej Barbary.
W Lędzinach, miejscowości bliskiej naszym sercom, działa Bractwo Świętej Barbary - organizacja skupiająca entuzjastów historii górniczej. Grupa ta, pod przewodnictwem Tomasza Sklorza, odznacza się zróżnicowaniem i pasją, co zaowocowało licznymi inicjatywami promującymi kulturę górniczą w regionie. Do najistotniejszych osiągnięć należą:
• Inicjatywa nadania imienia Świętej Barbary Szkole Podstawowej nr 4 w Lędzinach, która zakończyła się sukcesem.
• Zorganizowanie Konkursu Wiedzy Historycznej „180-lecie Górnictwa Węglowego w Lędzinach”.
• Uroczyste poświęcenie figury Świętej Barbary w Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Goławcu, które miało miejsce 4 grudnia 2020 roku.
Projekt „Skwer Górników”, będący kolejnym działaniem mającym na celu upamiętnienie historii górniczej, spotkał się z trudnościami.
Pomimo ważnej rocznicy 40-lecia podziemnych strajków po wprowadzeniu stanu wojennego, nie udało się przekonać reprezentantów Lędzin, podczas sesji rady miasta o potrzebie realizacji projektu, a wizja stworzenia pomnika uhonorowania historii górników nie została zrealizowana. Być może została po prostu odłożona w czasie. Wyłonione w wyborach nowe władze miasta będą miały okazję wykazać się większą troską o upamiętnienie historii. Obelisk byłby symbolem zamierzchłych czasów walki z komunistycznym reżimem. Poświęcenie górników w walce o prawa i godność pracowniczą jest ważną lekcją historii, która nie powinna być bagatelizowana, lecz doceniona i przedstawiona szerzej, by przyszłe pokolenia mogły czerpać z tego naukę i inspirację.
Jednym z elementów pomnika miała być płyta z nazwiskami zmarłych pracowników KWK „Ziemowit” i „Piast”, zamieszkałych w Goławcu.
Założyciele Bractwa Świętej Barbary odegrali kluczową rolę w nadaniu imienia Świętej Barbary Szkole Podstawowej w Goławcu, więc umieszczenie pomnika upamiętniającego poległych górników właśnie przy tej szkole wydaje się być naturalnym i uzasadnionym wyborem. Ta inicjatywa, budowa pomnika przy szkole podkreśli ich zaangażowanie i wkład w lokalną społeczność. Postawienie pomnika upamiętniającego poległych górników podziemnego strajku w kopalni Ziemowit przy Szkole Podstawowej nr 4 ma kluczowe znaczenie dydaktyczne dla uczniów. Pierwszym i najważniejszym aspektem jest edukacyjne zaprezentowanie historii, która obejmuje ważne wydarzenia społeczne i pracownicze.
Pomnik ten stałby się niemym świadkiem przeszłości, ucząc młodzież o ważnych wartościach, takich jak odwaga, solidarność i poświęcenie.
Dzięki bezpośredniej bliskości szkoły, uczniowie mają okazję nie tylko uczyć się o tych wydarzeniach z podręczników, ale też doświadczać historii „na żywo”, co zazwyczaj owocuje głębszym zrozumieniem i docenieniem tych wydarzeń. Ponadto, regularne wizyty i lekcje prowadzone w pobliżu pomnika mogą inspirować do pogłębionych dyskusji na temat praw pracowniczych, sprawiedliwości społecznej oraz roli protestów w kształtowaniu historii i społeczeństwa. W ten sposób pomnik nie tylko upamiętnia, ale staje się żywą lekcją historii, kształtując postrzeganie i świadomość młodych ludzi o przeszłości swojego regionu, a także o uniwersalnych wartościach ludzkich i moralnych. „Kto nie zna swojej przeszłości, nie rozumie teraźniejszości i jest niezdolny kreślić przyszłość”.
Wiktor Koziorz
najmłodszy członek
Bractwa Świętej Barbary
w Goławcu